Koparka gąsienicowa zwana błotniakiem to maszyna do zadań specjalnych, która – dzięki szerokim gąsienicom i niewielkiemu naciskowi na podłoże – wjeżdża tam, gdzie inne się zapadają, i pracuje w warunkach, w których inne koparki nie mogłyby pracować – na przykład przy kopaniu rowów melioracyjnych. Owa specyfika ma jednak swoją „cenę” – nieumiejętnie używany typowy błotniak może łatwo ulec awarii. Jakie błędy użytkowników tej koparki zdarzają się najczęściej?
Aby dobrze zrozumieć popełniane błędy i częste przyczyny awarii koparki gąsienicowej błotniak, warto najpierw przyjrzeć się bliżej samej maszynie. Choć konstrukcyjnie (silnikowo i hydraulicznie) nie różni się ona niczym od innych koparek na gąsienicach, ma coś, co ją zdecydowanie wyróżnia spośród innych maszyn – to mały nacisk na grunt (maszyny typu LGP - z ang. Law Ground Pressure). Typowy błotniak, przy swojej nie takiej małej masie, generuje nacisk na podłoże o wartości zaledwie pół (a właściwie mniej niż pół) kilograma na centymetr kwadratowy – to nacisk mniejszy nawet w porównaniu z tym, co generuje człowiek stojący na gruncie! Jest to możliwe dzięki gąsienicom o dużej szerokości. O ile standardowo gąsienice koparki mają jakieś 60-70 centymetrów, w przypadku tzw. błotniaka jest to ponad metr szerokości (koparki tego typu spod znaku Komatsu mają gąsienice mierzące 1,40 metra). Szerokie gąsienice (a także szersze niż standardowe podwozie) takiej maszyny pozwalają jej swobodnie pracować na grząskim, podmokłym terenie, bezpiecznie wjeżdżać na torfowiska i sprawnie poruszać się w błocie. Taka specjalizacja jest zaletą i wadą, bo na przykład koparka gąsienicowa błotniak użyta na zbyt twardym podłożu nie sprawdza się już tak idealnie, a do tego narażona jest na uszkodzenia.
Gdy koparka gąsienicowa błotniak ma za twardo…
To podstawowy błąd użytkownika, który często prowadzi do awarii sprzętu. Koparka przeznaczona do pracy na terenie miękkim nie powinna pracować na twardym, nierównym, kamienistym podłożu. Jeśli taka maszyna najeżdża na przykład na jakąś nierówność czy gruz, zaburza się równomierny rozkład jej masy i nacisk na podłoże nie jest rozłożony na całą powierzchnię gąsienic, tylko skoncentrowany jest w tym jednym miejscu, a to może skutkować pęknięciem płyty (lub kilku płyt) gąsienicy. Koparka wymaga naprawy, czego konsekwencją jest przestój w pracach i wydatek rzędu kilkuset złotych do nawet kilku tysięcy złotych na części do koparki (zależnie od rozległości uszkodzeń gąsienicy).
Gdy koparka gąsienicowa błotniak ma za mokro...
Drugim częstym rodzajem błędu użytkowników popularnych błotniaków jest niedostateczna dbałość o maszynę, co z czasem kończy się problemami technicznymi. Koparki tego typu pracują zazwyczaj godzinami w mniejszym lub większym kontakcie z wodą (albo stoją w wodzie albo w niej kopią). Dla utrzymania ich mechaniki w dobrym stanie należy dbać (o wiele bardziej niż w przypadku każdej innej koparki) o smarowanie, bo smar w takich warunkach pracy sprzętu wypłukuje się bardzo szybko. Specjaliści zalecają nawet dwu- lub trzykrotne sprawdzanie tego w ciągu dnia pracy koparki i uzupełnianie w razie potrzeby smaru w najbardziej newralgicznych miejscach urządzenia (to między innymi połączenie ramienia i łyżki). Duże ilości smaru mają nie tylko wpływać na płynność ruchów sprzętu, ale przede wszystkim blokować wodę, by nie dostawała się w głąb mechanizmów maszyny.
Fot. Komatsu – koparka gąsienicowa zwana błotniakiem przeznaczona do pracy na grząskim, podmokłym terenie.
Prawidłowy dobór i eksploatacja błotniaka chronią przed częstymi awariami
Ogólny poziom awaryjności tego typu koparek gąsienicowych nie odbiega od standardów. Dobrane optymalnie do terenu i warunków wykonywanej przez nie pracy oraz prawidłowo eksploatowane błotniaki nie przysparzają więcej kłopotów niż inne maszyny budowlane.
Aby uniknąć potencjalnie groźnych awarii, warto przy zakupie urządzenia poradzić się dystrybutora czy producenta koparki, choćby w zakresie precyzyjnego doboru szerokości gąsienic do określonego terenu. Komatsu pomaga klientom w optymalnym wyborze sprzętu – nie tylko błotniaków. Dobrze również skonsultować się w sprawie niezbędnych zabiegów konserwacyjnych i odpowiednio zabezpieczających maszynę przed niszczycielskim działaniem wody. Dodatkowo, należy przeszkolić się w prawidłowym eksploatowaniu, ale i operowaniu taką maszyną. Koparki błotniaki „prowadzi się” nieco inaczej niż pozostałe koparki. Te maszyny nie skręcają w miejscu, a manewrowanie zanurzoną w błocie koparką na szerokich gąsienicach różni się technicznie od zasad manewrowania innym sprzętem budowlanym. Niedostateczne umiejętności w tym zakresie również bywają przyczynami awarii, a to zbyt kosztowna koparka, by pozwalać sobie na takie błędy.
Zobacz też: >>
Wypróbuj Konfigurator maszyn Komatsu >>
Artykuł na etapie postprodukcji - planowany termin przekazania do publikacji 9.03 - 10.03.2022
